سفارش تبلیغ
صبا ویژن
فایلهای پی دی اف جدید آماده دانلود

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح


فایل های جدید زیر آماده دانلود شد:
1) جنگ های صلیبی: این سلسله مقالات به صورت پی دی اف شامل مطالب مهم تاریخی از حقایقی در مورد جنگ های طولانی بین ترک های سلجوقی و مسیحیان اروپایی که سیر طبیعی تاریخ را تغییر داد و جهان هنوز که هنوز است از تبعات آن خلاصی نیافته است . پس از مطالعه این مقاله شاید با من هم عقیده شوید که ما اکنون در دوره نوینی از جنگ های صلیبی به سر می بریم.
2) اسلاید و موسیقی سنی آندیم مولانا .کاری مشترک شامل شعر از جان اکین(از ترکیه) و برگردان به الفیای ترکی عثمانی اورمولو تایماز(آزربایجان جنوبی- ایران)
3) آزربایجان شناسی – مراغه . این مقاله شامل تاریخچه ای از مراغه به همراه عکس های دیدنی از این شهر و آشنایی با ابنیه باستانی ، جاذبه های طبیعی ، رصد خانه مراغه ، معبد مهر، بزرگان و ادباء مراغه و آشنایی با موزه ایلخانی می باشد.
مقالات بالا را میتوانید از قسمت دانلود کنید وبلاگ اورمولو تایماز- اورمو آزه ربایجانین قلبیدیر و یا ازاینجا دانلود کنید:





|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

آبی که مینوشیم!

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح

اورمو ایشچیلری :در مورد آب شرب ارومیه و دیگر شهرستانهای استان حرف و حدیث زیادی نقل شده و البته هربار با توجیهات مسئولین آب و فاضلاب و آب منطقه ای سروته قضیه هم آمده که یعنی مردم نگران نباشند هیچ خبری نیست !
  آب شرب برای اینکه از حداقل های لازم برای استفاده برخوردار باشد باید علاوه بر سلامت بهداشتی مؤلفه های دیگری از جمله درصد سختی و ترکیبات شیمیایی را نیز در حد استاندارد رعایت کند که البته در این مورد تاکنون کمتر پرداخت شده است.
آب ارومیه میزان سختی قابل توجهی دارد. همانند آب بسیاری از مناطق کشور و سختی آب نه تقصیر مسئولین و نه ناشی از عوامل انسانی است اما می توان این سختی را به  حد استاندارد و متعارف رساند و برای مردم عرضه کرد. در خصوص آب ارومیه و احتمالا چندین شهرستان آذربایجان غربی گزارشی تفصیلی در حال آماده سازی است که به محض تکمیل و در فرصتی مقتضی منتشر خواهد شد تنها در همین حد باید مردم در جریان باشند که آبی را که از شیر منازل شان باز و مصرف می کنند دارای اطمینان کافی برای سلامت و بهداشت نیست. بدون اینکه هیچ نهاد یا سازمانی را متهم  و یا مسئول کنیم تصاویری از یک آزمایش ساده که شامل اندازه گیری درجه سختی آب یکی از مناطق شاخص شهر( خیابان حسنی) و بعد تجزیه شیمیایی آن است را به تماشا می نشینیم تا تصاویر خود همه آن چیزی را که می توان گفت را برایمان بازگو کنند.
  
این شما و اینهم آبی که مینوشیم:
  
 
این شیر آبی است که در خیلی از منازل است
این دستگاه سنجش سختی آب است. اگر تیزبین باشید عدد 213 را نشان می دهد. در بسیاری از مناطق شهر ارومیه در ساعات بخصوصی این عدد حتی از 400 هم رد شد. جالب است بدانید که استاندارد جهانی آن 30 است!
دستگاه تجزیه شیمیایی آب، این دستگاه املاح محلول در آب را جدا می کند
تنها یک دقیقه وقت لازم است که این املاح را بتوان مشاهده کرد
این املاح فلزی تنها بخشی از ناخالصی آبند
میتوانید جزئیات را ببینید
 
نوش جان گوارای وجود!


|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

دنیا از سربازان ترک می ترسد

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح

دنیا از سربازان ترک می ترسد


http://urmuiscileri.blogcu.com/ ·

اورمو ایشچیلری به نقل از آینا نیوز: ملیت و دفاع از وطن در قاموس ترک از اهمیت و جایگاه فوق العاده ای برخوردار است. کشور ترکیه از دیرباز به داشتن مردمانی دارای روحیه سلحشوری و شجاعت شهره است. این شجاعت به سبب خصوصیات خاص ژنتیکی و فرهنگ و تمدن ترک ها اثبات شده است و پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) روی سربازان کشور ترکیه که متحد این پیمان است حساب ویژه ای گشوده است. مشهور است که ترک ها در ماموریتهای نظامی این پیمان در نقاط مختلف جهان به عنوان نوک پیکان حملات انجام وظیفه می کنند. علت آنهم واضح است: ترک ها واژه ای به نام ترس را نمی شناسند، ادبیاتی که این مردم یاد گرفته اند یا پیروزی است یا مرگ در راه مبارزه و هیچ مماشات و مسامحه ای در جنگ را تاکنون تجربه نکرده اند.
همین ترک ها بودند که امپراطوری 1000 ساله بیزانس  را در اروپا ساقط کردند و به دنبال آن فصلی طویل از تاریخ سیاسی جهان بنام قرون وسطی به قعر فراموشی رفت. امپراطوری ای که به گمان خود رومی ها با سقوط قسطنطنیه پایان می پذیرفت و آنهم منوط بود به رفتن روح مقدس از این شهر.
سلطان محمد خلیفه آن زمان عثمانی در دوم آوریل 1453 با ارتشی بالغ بر 250 هزارنفر قسطنطنیه را 54 روز محاصره کرد. در آن زمان کنستانتین یازدهم امپراطور بیزانس بود. ظهر روز 29 می پیاده نظام عثمانی در حمله به سومین دروازه شهر موفق به گشایش آن شد.سلطان محمد به شهر وارد شد و نماز ظهر را در کلیسای قدیسه صوفیا به جای آورد و این کلیسا را مسجد ایاصوفیا نامید. نام قسطنطنیه را هم به اسلامبول(استانبول) یعنی پایتخت اسلام تغییر داد.
این، اتفاق کمی نبود و هژمونی بزرگترین امپراطوری تاریخ بشر در اروپا به مدد مجاهدت سربازان مسلمان ترک شکسته شد و اروپا را تا ابد در رعب و وحشت قدرت ترکها گذاشت.
فاتح تریم سرمربی تیم ملی ترکیه در یورو 2008  نیز بر همین قاعده تیمش را بست و بر اساس روحیات ذاتی بازیکنانش قدرتهای بزرگ فوتبال دنیا را به زانو درآورد. این مربی به شدت محبوب درپاسخ به سوال خبرنگاران در کنفرانس خبری بعد از یکی از بازیها که پرسیده بودند چطور با وجود هشت بازیکن مصدوم و محروم تیم ترکیه بازهم نتیجه می گیرد گفته بود: درکجای دنیا تیمی سراغ دارید که بازیکنان آن در زمین 14 کیلومتر بدوند؟
آری ترکیه حتی با بازیکنان نیمکت نشین خود نیز همواره اگر هم می باخت یک بازنده آبرومند بود و هیچ تیمی نبود در سطح اول دنیا که از رویارویی با سربازان ترک واهمه نداشته باشد.
اما رویکرد جدید کشور ترکیه در مناسبات بین المللی نیز از آندسته اتفاقاتی است که منحصر به خود این کشور است و نمونه مشابه ندارد. نخست وزیر اسلام گرای این کشور در نخستین لحظات شنیدن خبر جنایات رژیم صهیونیستی رودرروی رئیس این رژیم و در مقابل دوربینها ی تلویزیونی بدون رعایت آداب دیپلماتیک نشستهای سیاسی به پرخاش علیه شیمون پرز می پردازد و کشور اسرائیل را به سبب جنایاتی که علیه بشریت روا داشته به باد انتقاد می گیرد.
موضع گیری های ضد اسرائیلی اردوغان البته به همین جا ختم نمی شود. وی طلایه دار ارسال کمک به محاصره شدگان غزه است و در واکنش به جنایت غیرمتعارف اسرائیل در حمله به دوستداران حقوق بشر و امدادرسانان بین المللی به اسرائیل اعلان جنگ می کند.
اردوغان پارا از گلیم یک رئیس دولت نیز فراتر می گذارد و ضمن تماس با کاخ سفید دولتمردان آمریکا را از تصمیم انتحاری خود برای حضور در کشتی حامل کمک های مردمی به مصیبت زدگان فلسطینی غزه اعلام می کند. امریکا البته در پاسخ به او وی را به خویشتنداری و تجدیدنظر در تصمیمش فرامی خواند اما تصمیم اردوغان به پشتوانه حمایتهای مردم کشورش جدی است تا جائیکه اسرائیل را به واهمه می اندازد.
" اوزی دیان " معاون رییس ستاد ارتش مشترک ارتش رژیم صهیونیستی در سخنانی تهدید آمیز گفته است که اگر "رجب طیب اردوغان " نخست وزیر ترکیه با ناوگان کشتی های آزادی برای شکستن محاصره غزه عازم این منطقه شود، کشتی حامل او را غرق می کنیم.
اگر قرار باشد کمیته بین المللی حقیقت یاب در خصوص ناوگان آزادی بخواهد گزینه ای را به ما تحمیل کند ما نیز خواهان محاکمه بین المللی اردوغان خواهیم شد.
این مسئول بلندپایه ارتش اسرائیل افزوده است: اگر رییس رژیم اسراییل بودم برای اردوغان روشن می کردم که اگر به غزه بیاید سرنوشتش مانند شهروندان ترکیه همراه ناوگان کشتی های آزادی غزه خواهد بود.
این اظهارات بدون ساختار دیپلماتیک یک مقام صهیونیستی بی گمان از وجود سرآسیمه گی و وحشت در اردوگاه تروریسم دولتی اسرائیل خبر می دهد. نگرانی از ظهور شیر خفته بلوک جدیدی از دشمنان اسرائیل. بلوکی که این بار محوریت آن ایران نیست که تحت فشارهای بین المللی و زیر بار تحریم های غرب که البته سیاستهای ضد صهیونیستی بخشی از منشور حکومتی اش است، باشد. این کشور جدید  ترکیه است. کشوری مسلمان با تکیه بر اقتصاد توریسم، پشتوانه ای مردمی و سربازانی به شدت ملیت گرا و متعصب.
ترکیه برای اعلان جنگ با دنیا و البته جرقه زدن به خرمن انگیزه های خفته ضد استکباری و ضد صهیونیستی چیزی برای از دست دادن ندارد و با فراغ بال می تواند با توجه به موقعیت ژئوپلتیک و استراتژیک خود برای غرب شاخ و شانه بکشد.
دنیا به خوبی طعم بی رحمی سربازان ترک را در گذشته کشیده و زخم هایی که بر پیکر دارد هنوز تازه و هشدار دهنده می نماید. هیچ راهی نمی ماند جز سازش با این قدرت بلامنازع ساختارشکن  و دعوت از رژیم صهیونیستی برای رعایت قواعد دیپلماتیک و کنوانسیونهای بین المللی. دنیا از سربازان ترک می ترسد؛ این یک واقعیت تلخ برای اروپا و اسرائیل است
 


|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

?zmüzd?n x?b?rsiz?mi?ik biz

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح

Doktor Ali Kafkasyal?’n?n "?ran türkl?ri" ?s?rin? bir bax??
Eyvaz Taha
 
Ali Kafkasyal?, ?RAN TURKL?R?,
(?stanbul, Bilg?o?uz, 2010)
 
Türk?stan il? Türkiy? aras?nda ?n?mli bir keçi? b?lg?si olan iran co?rafyas? tarix buyunca oldu?u kimi, indi d? türksoylu insanlar?n çoxluqda oldu?u, ?k?s?ritin türkc? dan??d???, türk m?d?nitinin canl? bir ??kild? ya?ad??? q?dim bir türk yurdudur. N? yaz?q ki, Türkiy?nin, h?tta türk dunyas?n?n, iran türklüyü haqq?nda yet?rli bilgisi yoxdur. Halbuk? bunlar Türkiy? v? türk dünyas?nda cidiyy?tl? d?y?rl?ndirm?lidir. Bu tarixi bir m?suiliyy?t oldu?u q?d?r türklüyün g?l?c?y? üçün d? çox ?n?mlidir.
Yuxar?dak? cüm?l?l?ri eh?tiva ed?n say?n Ali Kafkasyal?n?n "?ran türkl?ri" ?s?ri b?yük bir z?hm?tin n?tic?sidir. Do?rudur Güneyd? ustad Y?hya ?eyda’n?n "?d?biyyat oca??"?ndan ba?lanm?? irili-x?rdal? bir neç? antologyian?n ?ahidi olmu?uq. Amma ustad Kafkasyal? bamـba?qa bir kitab ortaya qüy?mü?dür. H?m mey?dani, h?m d? n?z?ri geni? axtar??lar?n sunucunda yaz?lm?? "iran türkl?ri" kitab? iran adlanan ç?rçiv?d?ki bütün türk ell?rinin m?d?ni-b?dii g?rünü?ünü canland?rm??d?. Kitabda yer alan türk dilli ?d?biyyat v? inc?s?n?t bar?sind? heç bir anal?z get?mir, ?s?rl?rin b?dii seç?kinlikl?ri yet?rinc? uz? çix?mir. Amma kitab?n amac? bu deyyl, yazar y??cam ensik?lüpedik b?lg?l?ri tarixi ard?c?ll?qla çatd?r?raraq, x?rda sah?li ara?d?rmalara b?yük yol aç?r.
Kitab? hyat qap?m?n astanas?nda postçudan alar-almaz quruyub qald?m. ?r? h?c?mli bir ?s?rl? qar??la?d???mdan ?ayrmam??d?m, unu varaqlayark?n hey?rt?d?tan g?z?lrim k?l?m? ç?xm??d?. ???q sür?ti il? ir?li ?utu?n bir dünyada, yeddi yuzd?n art?q yaz?l?, undan da art?q canl? qayna?a s?y?k?nn m?n s?hy?f?lik bir kitab bu sad?liy? yaz?la bilm?z?di. Elmi yet?kinlikd?n ?lav? sars?lmaz irad? v? b?yük vaxt ist?y?r. Kitabda ?lb?t? çat??mazl?qlar v? k?ç?k yanl??l?qlaru da vard?r ki, unun ?hat?li uldu?una qay?d?r.
Guman edir?m ustad ?li qafqazyal? s?y?l?diyi tarixi m?sev?litin ?h?d?sind?n g?l?r?k bizi ?zümüzl? yenid?n tan?? et?mi?dir. ?ll?ri a?r?mas?n

تورکیستان ایله تورکیه آراسیندا اؤنملی بیر کئچیش بؤلگه‌سی اولان ایران جوغرافیاسی تاریخ بویونجا اولدوغو کیمی، ایندی ده تورک‌سویلو اینسان‌لارین چوخلوقدا اولدوغو، اکثریتین تورکجه دانیشدیغی، تورک مدنیتی‌نین جانلی بیر شکیلده یاشادیغی قدیم بیر تورک یوردودور. نه یازیق کی، تورکیه‌نین، حتتا تورک دونیاسی‌نین، ایران تورکلویو حاققیندا یئترلی بیلگیسی یوخدور. حالبوکی بونلار تورکیه و تورک دونیاسیندا جیددییت‌له دیرلندیرمه‌لی‌دیر. بو تاریخی بیر مسئولیت اولدوغو قده‌‌ر تورکلویون گله‌جه‌یی اوچون ده چوخ اؤنملی‌دیر.
یوخاریداکی جومله‌لری ائحتیوا ائدن اوستاد علی قافقازیالی‌نین "ایران تورک‌لری" اثری بؤیوک بیر زحمتین نتیجه‌سی‌دیر. دوغرودور گونئیده اوستاد یحیا شیدانین "ادبیات اوجاغی"یندان باشلانمیش ایریلی‌ـخیردالی بیر نئچه آنتولوگییانین شاهیدی اولموشوق. آمما اوستاد قافقازیلی‌ بام‌ـباشقا بیر کیتاب اورتایا قویموشدور. هم مئیدانی، هم ده نظری گئنیش آختاریش‌لارین سونوجوندا یازیلمیش "ایران تورک‌لری" کیتابی، ایران آدلانان چرچیوه‌ده‌کی بوتون تورک ائل‌لری‌نین مدنی‌ـبدیعی گؤرونوشونو جانلاندیرمیشدی. کیتابدا یئر آلان تورک دیللی ادبیات و اینجه‌صنعت باره‌سینده هئچ بیر آنالیز گئتمیر، اثرلرین بدیعی سئچکین‌لیک‌لری یئترینجه اوزه چیخمیر. آمما کیتابین آماجی بو دئییل، یازار ییغجام ائنسیکلوپئدیک بیلگی‌لری تاریخی آردیجیللیق‌لا چاتدیریراراق، خیردا ساحه‌لی آراشدیرمالارا بؤیوک یول آچیر.
کیتابی حیاط قاپیمین آستاناسیندا پُستچودان آلارـ‌آلماز قورویوب قالدیم. ایری حجملی بیر اثرله قارشیلاشدیغیمدان شاشیرمامیشدیم، اونو واراقلایارکن حئیرتدتان گؤزلریم کلله‌مه چیخمیشدی. ایشیق سورعتی ایله ایره‌لی شوتوین  ?ütüy?n بیر دونیادا، یئددی یوزدن آرتیق یازیلی، اوندان دا آرتیق جانلی قایناغا سؤیکه‌نن مین صحیفه‌لیک بیر کیتاب بو سا‌ده‌لییه یازیلا بیلمزدی. بو گیریشیم علمی یئتکین‌لیکدن علاوه سارسیلماز ایراده و بؤیوک واخت ایسته‌ییر. کیتابدا البته چاتیشمازلیق‌لار و کیچیک یانلیشلیق‌لار دا واردیر. اؤرنه‌یین کیتابدا بعضی چیخیش‌لارین و بیلدیریش‌لرین تام متنی گئدیب، حتتا بوتون ایمضالارین وئریلمه‌سی ده اونودولماییب. بونلارین اساسیندا مدنی‌ـ ایجتیماعی دوروم آنالیز ائدیله بیلردی، بیلدیریش‌لرین متنی اتک یازییا و یا داها یاخشی‌سی آرتیرما کیمی کیتابین سونونا کؤچوروله ‌بیلردی.  
گومان ائدیرم اوستاد علی قافقازیالی سؤیله‌دییی تاریخی مسئولیتین عؤهده‌سیندن گله‌رک بیزی اؤزوموزله یئنیدن تانیش ائتمیشدیر. ال‌لری آغریماسین.



|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

طبیعت نگاری های یک آماتور-دریاچه مارمیشو

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح


گزارش و عکسها: حامد عطائی/ از مسیر جاده انهر که به سمت غرب ارومیه برویم بعد از طی مسافتی در حدود 30 کیلومتر به سه راهی ای می رسیم که یک سوی آن(چپ) راهی روستاهای خوش آب و هوا و سرسبز تولی و مارمیشو و گرمی و بعدها زیوه و سیلوانا است و سوی دیگر(راست) از مسیری پرپیچ و خم و بعد از گذر از روستای معروف موانا به سمت مارمیشو می رسد.
اجازه بدهید این مسیر دوم را دنیایی متفاوت تر از مسیر اول منامیم چرا که تفاوت در ارتفاع، نوع پوشش گیاهی و حتی کیفیت رودخانه ها و چشمه های موجود نسبت به سایر مناطق ارومیه این ادعا را به اثبات می رساند.  
البته از جاده سرو که جاده ای ترانزیتی در نوار غربی ارومیه است نیز با پیچ و خم هایی می شود راهی مامیشو شد اما معروف ترین و زیباترین مسیر مارمیشو همانی بود که عنوان شد.
مارمیشو عنوان دریاچه ای است که بمانند سدی طبیعی در نوار مرزی ایران و ترکیه دنیای عجیب و دلنوازی را در این منطقه بوجود آورده است.
این مکان در حد فاصل روستاهای پسان، بانی و سیر قرار گرفته و فاصله اش با مرکز شهر 45 کیلومتر است.
رانش زمین در سالیان قبل رودخانه نازلو را مسدود و آنرا به صورت دریاچه طبیعی 5هکتاری مبدل ساخته است.گونه های مختلف ماهیان سردآبی بخصوص قزل آلا در این دریاچه زیست می کنند و اطراف آن را کوههای مرتفع و سرسبزی دربرگرفته اند که حالت جنگلی را دارا بوده و در نوع خود منطقه ای بسیار نادر و زیبا بوجود آورده است.
طبیعت اطراف مارمیشو و شکل خاص رودخانه خروشان نازلو و چشم اندازهای بکر و واقعا زیبای این منطقه در کمتر جایی از سرزمین پهناور ایران قابل مشاهده است. دریاچه مارمیشو در نقطه صفر مرزی بین ایران و ترکیه واقع است بنابراین مقررات خاصی برآن حاکم است و گردشگران نمی توانند بعد از ساعت 18 اطراف آن اقامت داشته باشند. از سویی عمق افسانه ای آب و روایتهایی که مردمان محلی از آن ساخته اند باعث شده تا شنا و آب تنی در این دریاچه همواره با تلخی هایی همراه باشد از این رو  نزدیک شدن به آب برای گردشگران اصلا توصیه نمی شود اما از هر زاویه و منظری که به این قطعه منحصر به فرد از طبیعت آذربایجان که بنگری آرامشی خاطر توام با نشاط و سرزندگی در وجود آدمی پدید می آورد.
مناطق غرب ارومیه از دیرباز هم از بعد مناظر طبیعی و هم آمیختگی تاریخ و گذشته شان با باورها و فرهنگ مردمان شان دارای ویژگیهای منحصر به فردی بوده اند و از اینرو معمولا مورد توجه سیاحت گران و تاریخ نگاران نیز قرار می گرفتند.
مرحوم جواد صدقی نویسنده خیال پرداز اورموی در کتاب خود در باره ارومیه، دریاچه و منطقه مارمیشو را محل هبوط حضرت آدم و به نوعی بهشت روی زمین توصیف نموده است.
کیامرز کیامهر مالک و سرمایه گذار معروف ارومیه ای که همه وی را به نام مجتمع گردشگری باری می شناسند در سالهای اخیر سرمایه گذاری قابل توجهی در این منطقه که بر اساس جلسه هیات دولت در سال 85 جزو مناطق نمونه گردشگری آذربایجان غربی تصویب شده نموده است.
چند ساعتی از شهر دور شدن و دل کندن از گرما و شلوغی و مشغله ها روزمره در ازای دیداری چند ساعته از دریاچه مارمیشو و سرچشمه های بکر و زیبا نازلوچای بزرگ اوقاتی فرح بخش و خاطره انگیز را برای همه رقم خواهد زد. از دستش ندهید!




|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

تاریخدن بیر یاپراق - نادیر شاه بو گون اولدوردو

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح



بو گون خورداد آیینین 20نجی گونو 1126هجری (10ژوئن 1747م) خوراسانین فتح آباد بولگه سینده اولان موراد تپه ده ، شاهی خیمه سینده اولدورولدو. نادیر شاهین قاتیلی تاریخده اورمولو محمد قولو خان افشار قاسیملو قیئد اولونوبدور. بیر ایل بو تاریخدن اونجه موصول ساواشیندان سونراغربی آزه ربایجان ویلایتینده اولان  سایین قالایا گلیر و اوردا محمد کریمخان( اورمو والیسی) ، مجید مومن خان (سایین قالا حاکیمی) و بهرام خان ارشلو(عسگری سردارلاردان)نو دیوانه چکیب و گوزلرینه میل سوروب و کور ائدیر. سونرا فتحعلی خان افشار چرخچی باشینی اورمو ویلایتینین والیسی اعلان ادیر . 
بو پورتره شاهین اوزوندن چکیبلر و لندن شهرینده ویکتوریا موزه سینده ساخلانیلیر
بیر باشقا روایتده محمد کریمخانین کور ادیلمه سی به له ریوایت اولوبدور کی نادیر شاه اورمونون گوی تپه کندینده یرلشیب و تمیزلنمک اوچون بازار ایچینده اولان قره جه حامامینا گدیر. اوردا بیر یالنیش آنلاشیلما دان چیخان حضورسوزلوق  اثرینده کی اورمو والیسینین نوکرلرینین حاضیر اول سسلریندن یارانیلیر ، محمد کریمخانین کور ائدیلمه سینه امر ائدیر. سونرا شاه بو عملیندن پشمان اولوب محمد کریمخانی اوشنو والیسی تعیین ائدیر و بیر ایل سونرا بو شخص او شهرده وفات ادیر. بیر ایل بو آجی واقیعه دن سونرا نادیر شاه خوراساندا محمد کریمخانین باجیسی اوغلو محمد قولو خان افشار( قاسیملو) طرفیندن قتله یتیشیلیر.
نادیر شاه کی اصلا افشار ائلینین قرخلو طایفاسیندان (مراغا اطرافیندان) ایدی خوراسانین درگز شهرینده 1066هجریده آنا دان اولدو. 1114هجری ایلینده آزربایجانین موغان دشتینده شاهلیق اعلان ادیب و 12ایل حکومت اتدی .اوندان اولان افشاریه سولاله سی 60ایل بللی بولگه لرده حکومت سوردولر. نادیر شاه صفویه سولاله سینین شاهلیقینا سون وریبدیر. دمک اولارکی بو بویوک سردارین 12ایل شاه لیقی بوتون ساواشلاردا گچیب دیر. عوثمانلی و روس دوئولتلریله ساواشیب و بیر چوخ ایشغال اولونموش شهرلری ینیدن گری آلمایا ناییل اولموشدور .
نادیر شاهین شاهلیق تختی(ایستانبول توپقاپی سارایی)
 همچنین نادیر شاه هیند یاریم آداسینا ایکی کز اوردو چکیب و اونملی ظفرلر و همچنین خزینه لر اله گچیرمیشدیر کی دونیا نین ایکی ان بویوک آلماس داشلاری کوه نور و دریای نور برلیانت لارین اوردان غنیمت گتیرمیشدیر.

کوه نور برلیلنتی
چوخ تاسف کی شاه لیقینین سون اوچ ایلینده دیکتاتورلوقا اوز گتیریب و بیر چوخ سردار و سیاسی اینسانین او جومله دن حتی اوز اوغلونون کور ائدیلمه سینه فرمان وردی کی سونوندا بو پیس عمللر اوز اتگینده توتوب و اوز سردارلاری طرفیندن قتله یتشدی. بیر آجی گرچک بودور کی نادیر شاه دا ، صفویه دوئولتی کیمین تورک سولاله لری اولان عوثمانلیلار و هیند تورک ایمپریاسی گورکانی (امیر تیمورون نوه لری) ایله قانلی ساواشلارا گچدی.


نادیر شاهین مشهدشهرینده اولان مزاری

آرتیق بیلگیلر اوچون بو لینکلره باش وورا بیلر سینیز:
 و

حاضیرلایان:اورمولو تایماز- اورمیه 20خرداد1389 www.urmulutaymaz.blogspot.com



|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

سنی آندیم مولاناSeni And?m Mevlana

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح



Seni And?m Mevlana
سنی آندیم مولانا



Kanatlar?ma yükledi?im sonsuz sevgini,
C?ng?n ile yanan uçsuz yüre?imi,
Huzur dolan her hücremi,
Dola?t?m durdum toprak, g?k ve denizi,
Her dilde anlatt?m durdum,
Mevlana"n?n bitmeyen sevgisini

قاناتلارینا یوکلدیم سونسوز سوگینی
چینگین ایله یانان اوجسوز یورگیمی
حضور دولان هر هوجرمی
دولاشتیم دوردوم توپراق ، گوک و دنیزی
هر دیلده آنلاتدیم دورومو
مولانانین بیتمین سوگیسینی




Gezdi?im her yerde seni and?m Mevlana,
Gitti?im her sokak ve ?ehre seni ta??d?m,
?lahi sevgi ?????nla ayd?nland?m,
Ve insanlar? sevginle ayd?nlatt?m,
Huzur okyanusunda
Bir damla suda ço?ald?m,
 
گزدیم هر یرده سنی آندیم مولانا
گیتتیم هر سوکاک و شهره سنی تاشیدیم
ایلاهی سوگی ایشیقینا آیدینلاتدیم
و اینسانلاری سوگینله آیدینلاتدیم
حضور اوقیانوسوندا
بیر داملا سودا چوخالدیم

Seni and?m Mevlana,
Gitti?im her yerde seni anlatt?m,
Anlatt?kça ço?ald?m,
Co?ald?kça kalkt? g?zümdeki perde,
Yüre?imdeki huzur
Ve ben sende buldum içimdeki derde çare.
 
سنی آندیم مولانا
گتییم هر یرده سنی آنلاتتیم
آنلاتاجاقجا چوخالدیم
چوخالدیقجا قالخدی گوزومده کی پرده
یورگیم ده کی حضور
و بن سنده بولدوم ایچیمدکی درده چاره

Nehir oldum deli deli akan,
Irmak oldum ça?layan tasan,
Deniz oldum dalga dalga vuran,
Okyanus oldum derin ve sakin ula??lmayan,
Ben sende,
Ben oldum sonsuz huzuru ruhuma kaz?yan.
 
نهیر اولدوم دلی دلی آخان
ایرماق اولدوم چاغلایان داشان
دنیز اولدوم دالقا داقا ووران
اوقیانوس اولدوم درین و ساکین اولاشیلمایان
من سنده
من اولدوم سونسوز حضورو روحوما قازیان

Güne? oldum sevginle ?s?tan,
Sevgi tohumlar?n? ye?ertip,
Boy boy sevgi çiçekleri açt?ran,
Dertlere merhem,
Hastalara derman,
Sevginin ?????n? her yere yans?tan
 
گونش اولدوم سوگینله ایسیتان
سوگی توخوملارینی یشردیب
بوی بوی سوگی چیچکلری آچتیران
درتلره مرحم
خسته لره درمان
سوگینی ایشیغینی هر یره یانسیتان


Gezdi?im yerlerde adin duruyor,
Bakt???m her yerde
Varl???n dile geliyor,
Var olman?n huzuru ruhuma doluyor
Bu Can;
Ancak sende huzuru buluyor.
 
گزدییم یرلرده آدین دورویور
باختییم هر یرده
وارلیغین دیله گه لیور
وار اولمانین حضورو روحوما دولویور
بو جان ؛
آنجاق سنده حضور بولویور

Ben bir Can, Sen bir Can,
Her yer Can.
Gelin Can"lar birlik olal?m,
?lahi askla yan?p tutusal?m,
Fani dertleri unutal?m,
G?nül g?zünde bulu?al?m.

من بیر جا ن سن بیر جان
هر یر جان
گلین جانلار، بیرلیک اولالیم
الهی عاشقلا یانیب توتوشا لیم
فانی دردلری اونوتا لیم
گونول گوزونده بولوشا لیم

Can Ak?n
جان آکین
چویرن : اورمولو تایماز
بو یازینین پی دی اف  نوسخه سین بوردان اندیرین:


yazinin Pdf halini ust linkden endirin

سنی آندیم مولانانین چوخ گورمه لی اسلایدین بوردان اندیرین:



|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

ترکهای سنّی آذربایجان غربی

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح

ترکهای سنّی آذربایجان غربی


قربانیان تبعیض مضاعف 
Araz Sulduzlu
ترکهای سنّی آذربایجان غربی در شهرهای اورمیه، سلماس و خوی زندگی می کنند. البته پراکندگی جمعیت آنان در گذشته به مهاباد، پیرانشهر، نقده و اشنویه نیز می رسیده است، که در نتیجه جنگهای مذهبی بین شیعه وسنّی که خونینترین آنها به دوره صفویه بر می گردد به کردها نزدیکتر شده و به تدریج در بین آنها حل شده اند. جمعیّت آنها در سه شهر یاد شده نزدیک به 200 هزار نفر است.

با اینکه جهت­ گیری­های سیاسی ترکهای سنّی آذربایجان غربی بسیار مبهم بوده و هیچگاه سمت و سوی ثابتی نداشته است (اغلب در حالت انفعال بوده­ اند)، اما آنها ازنظر فرهنگی و حتی آداب و رسوم اجتماعی رویه مشخصی داشته اند. آنها در حفظ فرهنگ و آداب و رسوم آذربایجانی سرآمدِ ساکنان آذربایجان غربی می باشند. ترکی را خالصتر صحبت می کنند و لهجه اکثر آنان لهجه ای مابین ترکی آذربایجانی و آناتولی می باشد. نفوذ فرهنگ فارسی و ... در میان آنها بسیار ناچیز است.

شعرا و آشیقهای مشهوری از بین آنها بر خواسته­اند: "دوللو موصطافا"، "بالوولو میسکین"، "دده کاتیب"، "عاشیق بهلول"، "شامی"، "آشیق مناف ماحمود اوغلو" و ...

اما آنها از نظر وضعیت اجتماعی گذشته و حال بسیار دردناکی داشته اند. همواره فشارهای شدید قومی و مذهبی از طرف دولتهای حاکم و نیز گروههای محلی اعمال شده است؛ جئلوهای مسیحی روستاهای آنها را تاراج و خودشان را قتل عام کردند، کردهای مسلح تحت امر اسماعیل سیمیتقو و عمر شریفی به غارت اموالشان پرداختند و بسیاری را کشتند، افراد کاظم خان روستاهای آنها را مورد حمله قرار داده و عده ای را به قتل رساندند.

هنوز این جمله اسماعیل سیمیتقو در جواب آدمهایش که سؤال کردند: "آغا سنّی ها را هم بکشیم" در گوش ترکهای سنّی طنین انداز است: "هر کس که به "نان" "چؤرک" می گوید اموالش را غارت کنید و اگر مقاومت کرد بکشید."
در تمام این سالها آنها تنها دو بار روی آرامش و امنیت را دیده اند؛ اوائل قرن بیستم عسکرهای عثمانی برای دفع جنایتهای جئلوهای آسوری و ارمنی به اورمیه آمدند. محل استقرار آنها عموماً مناطق ترکهای سنّی در اورمیه و سلماس بود. ولی پس از فرو نشتن آشوبِ مسیحی­های افراطی عده­ای از شیعیان و کردها از اقتدار هر چند موقت ترکهای سنّی احساس خطر کردند، کاظم خان به روستای زیندشت مقر کردهای "شکاک" رفته و به آنها پیشنهاد اتحاد و همکاری بر علیه نیروهای خلیل پاشا را می دهد. اما مأموریت ترکهای آناتولی به پایان رسیده است، آنها باز می گردند. کردها به کاظم خان خیانت می کنند. آنها همچنین به غارت اموال ترکهای شیعه و سنّی ادامه می دهند.
ترکهای سنّی در دوره حکومت ملی آذربایجان به رهبری سید جعفر پیشه وری نیز به یک آرامش نسبی دست یافتند. اما این آرامش نیزتنها حدود یک سال دوام داشت. آذر ماه 1325 با حمله قوای تهران به شهرهای آذربایجان عده­ای از آنان نیز قتل عام شدند. که از آن جمله فدائی شهید عبدالرحمن میاوقی (میاوالی عبدالرحمن) می باشد.

در طی سالهای گذشته هزاران تن از ترکهای سنّی به ترکیه مهاجرت کرده اند. اوایل انقلاب اسلامی ایران بسیاری از آنها که ساکن روستاهای سلماس هستند و به آنها Küresünniگفته می شود، از طرف دولت مورد تهدید واقع شدند. آن موقع دولت ترکیه از آنها حمایت کرد.

ترکهای سنّی اکنون از نظر برخورداری از امکانات رفاهی و اجتماعی در وضعیت بسیار نابهنجاری قرار گرفته­ اند. تعداد ترکهای سنّی که در قسمتهای دولتی به کار مشغولند به نسبت جمعیت آنها بسیار کمتر از بقیه ساکنان این مناطق است، آنها از این حیث حتی بعد از آسوریها (آشوری) و ارامنه که جمعیت اندکی دارند قرار دارند. بسیاری از روستاهای ترکهای سنّی با وجود داشتن جمعیت بیشتر از روستاهای همجوار شیعه و حتی کردنشین دارای امکانات بسیار کمتری هستند. در طی سالهای گذشته دولت جمهوری اسلامی ایران به علت فشارهای وارده از سوی سازمانهای جهانی حقوق بشر مجبور شد اقداماتی برای رفع تبعیضهای مذهبی و بهبود وضعیت سنّی­ها انجام دهد. آنها امتیازاتی برای سنّیها در نظر گرفتند. اما در آذربایجان غربی تمام این امتیازها به کردها تعلق گرفته است. استخدام کردها در ادارات دولتی بیشتر شد. کردها به تدریج برخی از مناطق آنها را نیز اشغال کرده اند. مناطقی مانند بند، دیزج سیاوش و... که زمانی ترکهای سنّی ساکنین اصلی آن بوده اند.

تمام اینها در حالی صورت می گیرد که بسیاری از مردم عوام شیعه مذهب ترکهای سنّی را نیز کرد می خوانند. آنها به هر مسلمانی که "ابوبکر" و "عمر" را خلیفه می داند و موقع نماز خواندن دست به سینه می ایستد کرد می گویند. شیعه ها هیچ تلاشی برای نزدیکتر کردن همزبانهای سنّی مذهبشان به خود انجام نمی دهند. حتی در بسیاری از موارد با کردها بر علیه آنها متحد می شوند. به عنوان مثال در انتخاباتی که بین شوراهای اسلامی روستاهای محال انزل برای انتخاب شورای بخش انجام گرفت، شیعیان و اقلیت کرد بر ضد ترکهای سنّی که تعدادشان خیلی کمتر از با شیعیان نیست، ائتلاف کردند. حتی آن دسته از ترکهای شیعه نیز که به فعالیتهای سیاسی در راستای منافع ملی آذربایجان می پردازند، جمعیت ترکهای سنّی را برای آنکه در معادلات سیاسی منطقه وارد شوند بسیار ناچیز میدانند. آنها که استفاده از احساسات مذهبی شیعیان را برای رویایی با خطر احتمالی که از سوی تروریستهای پژاک و پ. ک. ک. ممکن است شهرهای آذربایجان را تهدید کند، محور قرار داده اند، نیازی به مطرح کردن موضوع ترکهای سنّی متصور نیستند. ظاهراً همه می خواهند مردمی را که مورد تبعیض مضاعف قرار گرفته­ اند فراموش کنند، مردمی که هم "ترک" هستند و هم "سنّی"!..

با تمام این احوال ترکهای سنّی حرکتهای نوید بخش تری از طرف کردها مشاهده می کنند، کردها تلاشهایی را برای نزدیک شدن به آنها انجام می دهند. ترکهای سنّی ساکن در اورمیه مسجدی ندارند، آنها نماز جمعه در مسجد امام شافعی و با کردها اقامه می کنند. امام جمعه "عبدالقادر بیضاوی" است، او کرد است و یکی از خطبه ها را به زبان کردی و خطبه دیگر را به ترکی سخنرانی می کند.

اعضای گروهکهای پژاک و پ. ک. ک. که در تبلیغاتشان در بین کردهای ایلام و کرمانشاه از لائیسم صحبت می کنند و کرد بودن را در اولویت قرار می دهند، در آذربایجان غربی از تبعیضهای مذهبی سخن می گویند و از اتحاد سنّی مذهبها. به نظر می رسد کردها به علت جمعیت کمی که دارند و همچنین حضورقدیمی و جایگاه بومی تر ترکهای سنّی در این مناطق به حمایت هر چند اندک آنها از خود امیدوارند. در این بین موقعیت جغرافیایی مناطق سنّی نشین از اهمیت خاصی برخوردار است. مخصوصاَ قصبات بزرگی مانند "بالوو"،"قولونجو(قولنجی)"، "میاوا(میاوق)"، "گجین"، "کهریز"، "گول تپه"، "ولنده"، "ایستی سو"، "شکریازی"، "وردان" و ... که بعضی از آنها به تنهایی نزدیک به 10 هزار سکنه دارند.

اما ترکهای سنّی خود امیدشان را به کدام سمت دوخته اند؟ عده زیادی از آنها به خصوص جوانان تحصیلکرده به فعالیتهای ملی و ناسیونالیستی روی آورده­اند، آنها آذربایجانی به دور از تعصبهای مذهبی می خواهند. اما تعداد بیشتری از آنها به دلیل اشتراکات زیادی که با ترکهای آناتولی دارند ترجیح می دهند نیم نگاهی به ترکیه داشته باشند. آنها به ترکهای آناتولی اعتماد بیشتری دارند.


|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

صمد بهرنگی و بهروز دهقانی نین توپلادیقی «آذربایجان ناغیللاری» چا

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح


صمد بهرنگی و بهروز دهقانی نین توپلادیقی «آذربایجان ناغیللاری» چاپ ائدیلدی!

اونودولماز صمد بهرنگی و بهروز دهقانی نین، چاپ ائدیلمه میش «آذربایجان ناغیللاری» مجموعه سی، آذربایجان دیلینده- یولداشیمیز سیروس مددی نین رداکته سی و اؤن سؤزو  ایله، 220 صفحه لی کتاب شکلینده چاپدان چیخمیشدیر. سیروس مددی اثره یازدیغی  کیچیک مقدمه ده فولکلوروموزون توپلانماسی تاریخی و ائله جه ده بوگونه کیمی گیزلی قالان بعضی ماتریاللار حقینده بیرینجی دفعه اولاراق بیر سیرا معلوماتلار وئرمیشدیر. همین مقدمه نی اوخوجولارا تقدیم ائدیریک!                                                                                                      آذربایجان سایتی

سیروس مددی
صمد بهرنگی و بهروز دهقانی نین  توپلادیقی «آذربایجان ناغیللاری» مجموعه سینه
اؤن سؤز


آذربایجان ناغیللاری، اؤز گؤزللیگی و رنگارنگ لیگی ایله بوتون تدقیقاتچیلاری حیران ائدن شفاهی خلق ادبیاتیمیزین اساس قوللاریندان بیرینی تشکیل ائدیر. آدسیز- سانسیز زحمتکش انسانلارین ذوق و ذکاسیندان یارانان و اونلارین دونیا گؤروشو، یاشاییشی، تجربه و آرزولارینی ترنم ائدن بو گؤزل اثرلر ، یوز ایللر ـ مین ایللر اوزونو، سینه لردن سینه لره کؤچه رک گؤزل لشمیش و یتکین لشمیشدیر. شاهلارین، خانلارین و اعیانلارین قصرلرینده یاشانان ادبیاتین عکسینه، یالتاقلیق، بوشبوغازلیق و ریاکارلیقدان اوزاق؛ خلقین اؤز دیلینده قورولان بو معنوی ثروت، اؤز گوزه للیگی و ضروری لیگی ایله اؤزونو یاشاتمیش و بیزیم زمانه میزه قدر گلیب چاتمیشدیر.
کئچن یوز ایللیک ده، دونیا مقیاسیندا شفاهی خلق ادبیاتی نمونه لرینین توپلانیلیب قوروندوغو دؤرده، ایراندا حکم سوره ن پهلوی لر رژیمی، آیری آیری یوللارلا آذربایجان خلقی نین بوتون ملی وارلیقین – او جمله دن شفاهی خلق ادبیاتینی- محو ائتمگه چالیشمیش دیر. شمالی (کئچمیش شوروی) آذربایجاندا فولکلور نمونه لرینین توپلاندیقی و اونلارین اساسیندا (کوراوغلو اوپراسی و … کیمی) دنیا شهرتلی اؤلمز اثرلر یاراندیقی دؤرده، ایراندا آذربایجان دیلینده اثرلر قدغن ائدیلمیش و نهایت شفاهی ادبیات نمونه لرینین – ناغیللارین- توپلانماسی و چاپینا مانع لر یارانمیشدیر. شمالی آذربایجاندا توپلانیب نشر ائدیلن آذربایجان فولکلور نمونه لری، خلق ادبیاتینین بؤیوک بیر حصه سینین قورونماسینا کمک ایتسه ده،- شبهه سیز- جنوب واریانتلاری، جنوبون اؤزونه مخصوص نمونه لری و هابئله نمونه لرین جنوب دیالکت- شیوه خصوصیتلرینی احتوا ائده بیلمه میشدی.
الیمیزده اولان معلوماتلار اساسیندا، معاصر تاریخده، ایران آذربایجانی خلق ادبیاتینی – و او جمله دن ناغیللاریمیزی ییغماقدا بیرینجی علمی آتدیملاری مشهور شرقشناس، سرگئی مارکویچ شاپشال (1876-1964) گؤتورموشدور. سان پطرزبورق دا آذربایجان و فارس دیلی اوخوموش شاپشال، مرتجع محمدعلی شاهین- هله ولیعهدلیک زمانیندان معلمی اولموش و اونون بوتون غدار حرکتلرینده اشتراک ائتمیشدیر. الی بلاواسطه ایران آزادیخواهلارینین قانینا باتمیش بو شخص، تبریزده یاشادیقی 7 ایل عرضینده، ناغیللار، تاپماجالار، آتالار سؤزلری، بایاتی، تصنیف لر و …. توپلامیش، ایراندان گئتدیکدن سونرا ایللر اوزونو اونلارین اوزه رینده ایشله میش و سونرالار 1933 نجی ایلده لهستان علملر آکادمیاسی شرقشناسلیق شعبه سی طرفیندن کراکو شهرینده آذربایجان دیلینده (لهستان الفباسیله) و لهستان دیلینده بیر مفصل مقدمه و سؤزلوک له نشر ائتمیشدیر. (1)
شاپشال دان سونراکی دؤرده، ایکینجی بؤیوک آتدیم آذربایجان ملی دموکراتیک حکومتی( 1324-1325) دؤرونده آتیلمیشدیر. افراطی فارس ملت چیلیگینی دولت ایدئولوژوسونا چئویره ن رژیمین ییخیلماسیندان سونرا، خلق ادبیاتیمیزی ییغیب نشر ائتمک میلی گوجلنسه ده، آنجاق ملی دموکراتیک حکومتین یارانماسی اونا گنیش میدان یارانمیشدیر. خلق حاکمیتی یارادان باشقا امکانلاردان علاوه، آذربایجان دموکرات فرقه سینین ارگانی اولان «آذربایجان» روزنامه سی اؤز صفحه لرینده خلق ادبیاتینا آیریجا یئر آییرمیشدیر. روزنامه نین تحریریه هیئتی امضاسی ایله اوخوجولاردان فولکلور نمونه لری توپلاییب، اونلارین آذربایجان روزنامه سینه گؤنده ریلمه سی خواهش ایدیلمیشدیر. (مثال ایچون 25 نجی نمره- 5 شنبه 11 مهر 1325 و سونراکی نمره لر). فرقه نین نشر ائتدیگی نشریاتدا خلق ادبیاتی نمونه لری آرا سیرا نشر ائدیلسه ده، گرگین سیاسی وضعیت، ارتجاعین دایانمادان یاراتدیقی توطئه لر و اؤلوم دیریم دعواسی؛ خلق ادبیاتینا لایقینجه وقت آییرماقا امکان وئرمه میشدیر. 25 نجی ایلین اورتالاریندان آتیلماقا باشلانان آتدیملار، سیاسی وضعیین آغیرلیقی و ارتجاعین حمله لری نتیجه سینده آردیجیل اولا بیلمه میش و خصوصیله ناغیللارا  لازملی دقت ائدیلمه میشدیر.
آذربایجاندا دموکراتیک نهضتین مغلوبیتیندن سونرا کی دؤرده، حرکاتین یوکسلیش ایللرینده فولکلورا اوز گتیرنلردن بعضیلری (م.ع. فرزانه و … ) بو ایشی دوام ائتدیرسه ده، صمد بهرنگی و یولداشلاری نین آتدیقلاری آتدیملار ، ان اساس آتدیملار اولموشلار.
40- نجی ایللرده تبریزین ادبی- اجتماعی- سیاسی محیطینده یتیریلن «صمد بهرنگی محفلی»، او گونکو محیطین ایستکلرینی دوشونرکن، باشقا فعالیتلرله یاناشی، شفاهی خلق ادبیاتیمیزین توپلانماسینا دا جدی ماراق گؤسترمیشلر. بو محفلین تاثیری آلتیندا 40- نجی ایللردن باشلایاراق آذربایجان روشنفکرلری و آزادیخواهلاری آراسیندا فولکلورا ماراق گؤسترمگ و فولکلور نمونه لری توپلاماق بیر عنعنه یه دؤنموشدور. بحث ائدیلن دؤرده بو روشنفکرلرین و بو آزادیخواهلارین عمومیتله سول جبهه یه باغلیلیغی فاکتورونو نظرده دوتماقلا، دئمک اولار کی، خلق ادبیاتینی سئومه ک، خلقی سئومه ک کیمی معنالانیب و آذربایجان سولونون بیر مشخصه سی کیمی تثبیت ائدیلمیشدیر.
فولکلوروموزون اولدوقجا گؤزللیگی، اونون عالی ادبی- بدیعی کیفیتی بیر طرفدن، بو بشری ثروتی یارادان ملتین ازیلن ملی وارلیغینا مسئولیت حسی و عین حالدا یوخسول زحمتکش خلقین طالعینه باغلیلیق، صمد بهرنگی محفلینی شفاهی خلق ادبیاتینی توپلاماقا سوق ائتدیرمیشدیر. جامعه نین مادی نعمتلرین تامین ائدیب، اؤزی یوخسوللوقدا، سوادسیزلیقدا حیات سوره ن زحمتکشلره خدمت ائتمک ایچون معلم لیگی سئچن صمد و یولداشلاری، معلم چیلیگین یاراتدیغی موقعیتدن فولکلور توپلاماق ایشینده جدی فایدالانمیشلار. تبریز و اونا یاخین منطقه لردن توپلانان ناغیللار بو شعورلو فعالینین محصول لارینداندیرلار.
صمد بهرنگی و بهروز دهقانی، بایاتیلار، تاپماجالار- قوشماجالار و فولکلور مبنالی بیر نئچه اثرین نشرینه امکان تاپسالاردا، ییغدیقلاری ناغیللارا آنا دیللرینده- اوریژینال دیلده نشر امکانی تاپمامیشلار. اونلار شجاعت و عنادکارلیقلا اؤز ملی وارلیق و شخصیتلریندن دفاع ائده رک، یازیلاری آنا دیللرینده نشر ائتمگه موفق اولمادیقدا، بؤیوک یازیچی – دراماتورگ غلامحسین ساعدی و باشقالاری نین اصراری ایله، توپلانان ناغیللارین بیر حصه سینی فارس دیلینه چئویریب 1346 – نجی ایلده، «افسانه های آذربایجان» آدلی مجموعه ده نشر ائتمیشلر. ساعدی نین یازدیغینا گؤره، ناغیللارین آنا دیلینده یوخ، فارس دیلینده نشر ائدیلمه سی صمدین دوداقلارینا حتی بیر کیچیک سئوینج گولوشی بئله گتیره بیلمه دی. صمد و بهروز یازیلاری عنادلا اصلی دیلده چاپ ائتمگه جان آتسالاردا بو آرزویا چاتمادان دونیایه گؤز یومموش و اونلارین عشق و زحمتی ایله توپلانان مجموعه نین آذربایجان دیلینده کی اوریژینال متنیندن ده سون زمانلارا کیمی کیمسه نین خبری اولمامیشدیر.
«آذربایجان ناغیللاری» نین اوریژینال آذربایجان دیلینده گلیب الیمیزه چاتماسینی گؤرکملی دموکرات ادبیاتچی محمدعلی فرزانه یه بورجلویوق. فرزانه نین دئدیگینه گؤره، او، 1347 نجی ایلین یایینداکی تبریز سفرینده – صمدین اؤلوموندن آز اؤنجه، اونونلا گؤروشموش و صمد- ندنسه و هانسی خطردن احتیاط ائده رک- اؤز دستخطی ایله یازدیغی ناغیللاری اونا (فرزانه یه) وئرمک قصدینی دئمیش و سونرا داها آرتیق احتیاط کارلیقلا اونلاری بیر باشقا واسطه ایله تهرانا- فرزانه نین آدرسینه گؤندرمیشدی. 40 نجی ایللرین سونلاریندان ایران، خصوصا آذربایجاندا حکم سورن پلیسی حاکمیتین یاراتدیغی جنایتلر نتیجه سینده؛ یوزلر انسانین و یوزلر اثرین محو ائدیلدیگی کیمی، صمد و بهروزون ییغیب فرزانه یه تاپشیردیقلاری ناغیللاردا ایتیب باتمیشدیر.
1376 نجی ایلده مرحوم محمدعلی فرزانه آلماندا قوناق اولدوغو زامان، سئوینه رک ایتگین باغلامانین یئنی دن تاپیلدیغینین خبرینی و ناغیللاردان بیر نسخه منه وئریب و اونلاری نشر ائتمگی خواهش ائتمیشدیر. فرزانه نین دئدیکلرینه گؤره، او، باغلامانی صمددن آلدیغی زمان، یازیلارین گیزلی ساخلاماسینی بیر باشقا شخصدن خواهش ائتمیش و همان شخص سونرالار ناغیللارین ایتیب باتدیغینی سویله میشدیر. 30 ایل بو ماجرادن کئچدیکدن سونرا ناغیللار تاپیلیب و بیر داها فرزانه یه گئری قایتاریلمیشدیر.
صمدین خطی ایله  219 («خط دفتری» تقریبا A3 اندازه لی) صفحه ده یازیلان 43 ناغیل حقینده بیرینجی یازیلی معلومات 1376 نجی ایلده آلمانین کلن شهرینده نشر ائتدیگیمیز “آذربایجان سسی” ژورنالی نین 13-14 نجی نمره سینده « یک نویافته ارزشمند» آدلی یازی دا وئریلدی. س.تبریزی امضاسیله نشر اولان بو یازی دا ، من، ناغیللارین تاپیلدیغین و اونلارین نشره حاضرلانماسی خبرینی وئرمیشدیم. بونونلا بیر داها «آذربایجان سسی» مجله سینده وئردیگیمیز سؤزه قاییدیب، «آذربایجان ناغیللاری» مجموعه سینی نشر ائدیریک.
ال یازمانی، 39 ناغیلدان عبارت اولان «افسانه های آذربایجان» لا توتوشدورماقلا آیدین اولور کی اونلار ایکی مستقل مجموعه نی تشکیل ائدیر. یعنی 43 ناغیلدان عبارت الیازمانین آنجاق 21 ناغیلی، 18 آیری ناغیللا بیرلیکده فارس دیلینده نشر ائدیلمیش و قالان 22 ناغیل « افسانه های آذربایجان» دا دا وئریلمه میشدیر. بعضی حاشیه لر ایسه اونلارین سونرالار توپلاندیغینی ثبوت ائدیر. فارس دیلینده یاییلان ناغیللاردان 18 ناغیلین اوریژینالی دا الیمیزه گلیب چاتمامیشدیر.
ناغیللار عمومیتله تبریز و تبریزین اطرافینداکی منطقه لردن ـ صمد، بهروز و دوستلاری نین درس وئردیگی یئرلردن توپلانمیش و اولدوغو کیمی، تبریز لهجه سینده، «ادبی» لشدیرمه دن یازی یا کؤچورولموشدور. بو باخیمدان ناغیللارا ـ «آذربایجان ناغیللاریندان بیر نئچه سینین تبریز روایتلری» آدینین وئریلمه سی داها دقتلی اولاردی. دئمه لی ییک کی ناغیللاری مکتوبلاشدیرانلارین بو گوزل؛ فولکلورشناسلیق باخیمیندان اولدوقجا اهمیتلی ایشلری، عرب کؤکلی الفبانین امکانلاری ایله مشروط لاشمیشدیر. باشقا سؤزله دئسه ک، مثلا، لاتین کؤکلو الفبادا I و کریل الفباسیندا ? علامتلری ایله گؤستریلن سسین عرب الفباسیندا موجود اولماماسی، سؤزلرین اولدوغو کیمی یازیلماسینا مانع اولموشدور. (شاپشال لاتین ـ لهستان الفباسیندان استفاده ائتدیگی ایچون بو سسین گؤستریلمه وظیفه سینی یئرینه یئتیرمیش و بونونلا حتی آذربایحانین مختلف یئرلرینده کی دانیشیق شیوه لرینین فرقلرینی اوخوجویا گؤسترمه گه بئله موفق اولموشدور.)
بیر نئچه صفحه دن باشقا ناغیللارین هامیسی صمد بهرنگی نین خطی ایله یازیلسادا، اونلار صمد و بهروزون مشترک زحمتلرینین نتیجه سی دیر. فولکلور نمونه لری توپلاماقدا مسئولیت،دقت و قایغی کشلیک او ایکیسینین اوزه رینه دوشسه ده، باشقا یولداشلارین جدی یاردیمیندان دا فایدالانمیشلار. ناغیللاردان بیرینین (بارات ناغیلینین) آلتیندا «ضبط علیرضا» سؤزلری نین یازیلماسی، اونون انقلابچی شاعر علیرضا نابدل ـ اوختای ـ واسطه سیله «ضبط» ائدیلیب صمده وئریلمه سینی گؤستریر. بو و بیر نئچه آیری سؤز و جمله نین حاشیه لرده یازیلماسی بیر طرفدن ده الیازمانین هله چاپ ایچون حاضیرلانمادیغینی گؤسته ریر. بیر سیرا حاللاردا بعضی سؤزلرین یانلیش و یا آیری آیری یئرلرده فرقلی شکلده یازیلماسی دا بو ادعانی بیر داها ثبوت ائدیر.
ناغیللارین نشرینده آرا ـ سیرا بعضی املا دوزه لیشلریندن، هابئله بعضی سؤزلرین یازی فورماسینین واحدلشدیریلمه سیندن باشقا صمد و بهروزون یازیسیندا هئچ بیر دگیشیکلیک آپاریلمامیشدیر. ناغیللارین سیراسی، دیلی و قورولوشی، اولدوغو کیمی ـ دئیلدیگی کیمی ساخلانیلمیشدیر. الیازمادا، بعضی حاللاردا اونودولوب، قلمدن دوشن کلمه و یا حصه لر، ممکن قدر، «افسانه های آذربایحان» دان استفاده اولوناراق تکمیل لشدیریلمیشدیر. ناغیللار ، توپلاندیغی کیمی ـ تبریز لهجه سینده ـ نشر ائدیلسه ده، اونلاری عمومی آذربایحان ادبی دیلینده چاپ ائتدیرمک، بیر وظیفه کیمی فولکلور شناسلاریمیزین بوینونا دوشور.
کتابین سونونا صمدین الیازماسیندان بیر نئچه نمونه و هابیله سرگئی میرونویچ شاپشالین توپلادیغی ناغیللاردان بیری _ لهستان و جنوبی آذربایجان الفبالاریندا ـ ضمیمه اولاراق اوخوجولارا تقدیم ائدیلیر.
اثرین چاپ و ساتیشیندان اله گلن مادی گلیر، صمد بهرنگی و بهروز دهقانی نین ایراندا یاشایان بیر نئچه یولداش و مسلکداشی الی ایله، فولکلور نمونه لریمیزین توپلانیب یاییلماسی یولوندا صرف ائدیله جکدیر.
یئری گلمیشکن اونودولماز صمد بهرنگی و بهروز دهقانی دن یادگار قالان بئ ناغیللارین یاییلماسینی ممکن ائده ن مرحوم م. ع. فرزانه نین عزیز خاطره سینی آناراق، اثرین یاییلماسیندا منه یاخیندان یاردیم ائده ن عزیزلریم م. ع. حسینی و نشر «دنیای نو» ین مدیری اسماعیل رستمزاده یه اؤز منتدارلیقیمی بیلدیریرم.
سیروس مددی
آلمان ـ کؤلن شهری
آذر 1386 ـ دسامبر 2007
sirus_madadi@yahoo.de
—————————————————————————————————————–
(1) - شاپشالین تبریزدن توپلادیغی و سونرالار لهستانین کراکو شهرینده  چاپ ائتدیردیگی «ایران آذربایجانی تورکلری نین خلق ادبیاتیندان نمونه لر» آدلی اثزین یاخین گله جکده نشر ائده جه ییک. 156 صفحه لیک بو کتاب، لهستان دیلینده مقدمه، نئچه ناغیل، بایاتی، تاپماجا، آتالار سؤزو ، دوببه لر، تصنیف و …. و اونلارین ترجمه سیندن عبارتدیر.


|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

?lhan S?lcuq v?fat edib

تاریخ : دوشنبه 89/4/7 ساعت: 8:58 صبح


Türkiy?nin “Cümhuriyy?t” q?zetinin ba? redaktoru ?lhan S?lcuq v?fat edib

 
  Türkiy?nin m??hur jurnalistl?rind?n biri, “Cümhuriyy?t” q?zetinin sahibi v? ba? redaktoru ?lhan S?lcuq v?fat edib.

APA-n?n Türkiy? m?tbuat?na istinad?n m?lumat?na g?r?, 85 ya?l? jurnalist bu gün ?stanbulda dünyas?n? d?yi?ib.

1925-ci ild? ?zmird? dünyaya g?l?n ?.S?lcuq 1950-ci ild? ?stanbul Universitetinin hüquq fakült?sini bitirib. Bir müdd?t v?killik f?aliyy?ti il? m???ul olduqdan sonra ?mrünü tamamil? jurnalistikaya h?sr edib, müxt?lif q?zetl?rd? çal???b. 1971-ci ilin mart çevrili?ind?n sonra h?bs olunub v? i?g?nc?l?r? m?ruz qal?b. Bundan 37 il sonra - 21 mart 2008-ci ild? “Ergenekon” davas? il? ba?l? h?bs edilib v? iki gün sonra s?rb?st burax?l?b.
Türkiy? ?nsan Haqlar? Qurumunun da qurucular?ndan olan ?.S?lcuq ictimai f?aliyy?ti il? ?laq?dar bir s?ra mükafatlara layiq g?rülüb.


|+| نویسنده :حسین ملکی | نظر

<   <<   6   7   8   9   10   >>   >
آخرین نوشته ها
عجایب
عجیبه
جایزه ناکامی تیم ملی در
به وبلاگ دوستداران ارجق خوش آمدید
تصاویر شبیه خوانی ارجق 1389
دوستداران ارجق
خوش آمدید
[عناوین آرشیوشده]
آرشیو وبلاگ
بزرگان و مفاخر ارجق
اخبار مربوط به ارجق
تعزیه در روستای ارجق
تاریخچه روستای ارجق
جاهای دیدنی روستای ارجق
عکس های مربوط به ارجق
عکس های شبیه خوانی ارجق

آپلود عکس

کد آهنگ

کد موسیقی